Fibrocistična bolest je stanje u dojkama, po pravilu obostrano, koje se opisuje kao granulirana ili zrnasta struktura dojki. Ovo je najčešće dobroćudna promena koja se javlja u preko 50% žena koje prilikom pregleda prstima imaju neujednačenu strukturu dojke. Bolest se najčešće manifestuje u vidu osetljivosti i bola koji se ciklično ponavlja. Menstrualni ciklusi kod ovih žena su često umereno nepravilni ili su prisutni drugi znaci obično manjeg hormonalnog poremećaja. Hormonski disbalans, narušena ravnoteža estrogena i progesterona, dovodi do brojnih promena u tkivu dojke, koje zajednički nazivamo fibrocistična bolest. Ovakve promene se često javljaju ispod ili oko areole, kao i u spolje-gornjim kvadrantima dojke. Pregledom ovakvog tkiva pod mikroskopom nakon biopsije otkriva se da se u mlečnim kanalićima odigrava bujanje ćelija koje ih oblažu sa unutrašnje strane. Često dolazi do sužavanja ili zatvaranja mlečnih kanalića, što rezultira stvaranjem cističnih formacija (cista) unutar kanalića. U režnjevima dolazi do adenoze ili sklerozirajuće adenoze, (režnjići postaju naglašeniji ili bivaju protkani ožiljnim tkivom), koji tada mogu davati sliku čvora u dojci.
Bujanje tkiva koje se dešava u mlečnim kanalićima kod fibrocistične bolesti dojki može biti bujanje bez atipije ćelije i bujanje sa atipijom ćelija. Atipija je reč koja opisuje kako abnormalne ćelije izgledaju pod mikroskopom. Posmatrane pod mikroskopom, sve normalne ćelije nekog organa izgledaju vrlo slično. Ako neka ćelija među tim normalnim i izgleda drugačije, ona je atipična, i može vremenom da preraste u zloćudnu.
Kategorije dobroćudnih promena u dojci nakon mikroskopskog pregleda tkiva su:
- Promene bez bujanja ćelija u 70% slučajeva
- Promene sa bujanjem ćelija, bez atipije ćelija u 26% slučajeva
- Promene sa bujanjem ćelija, sa atipijom ćelija u 4% slučajeva
Iz ovih procenata se sabiranjem lako može izračunati da su 96% promena u dojkama potpuno dobroćudne i ne prelaze u rak.
Atipično bujanje ćelija unutar kanalića, posebno ako kod žene postoji i porodična istorija raka dojke, povećava rizik od nastanka raka dojke na 20% od pojave takvog stanja, za narednih 15 godina, koliko se pacijentkinje obično prate. Mora se napomenuti, da je najkritičniji period za nastanak raka u toku prvih 10 godina nakon postavljana dijagnoze.
Tretman fibrocistične bolesti dojke, mada ne rešava uvek problem, može da uključuje:
• Nošenje čvrstih grudnjaka
• Ishranu bogatu voćem, povrćem i žitaricama, a siromašnu masnoćama
• Smanjenje unosa soli u organizam
• Uzimanje vitamina E, B6 i drugih vitamina
• Izbegavanje preteranog unosa kofeina (kafa i jaki čajevi)
• Uzimanje lekova po preporuci lekara
Hondromi predstavljaju benigne tumore poreklom od tkiva hrskavice. Ovo su tumori koji ne pokazuju tendenciju ka metastaziranju, ali mogu svojim rastom da prave funkcionalne i estetske smetnje. Ovi tumori sporo rastu, tvrdi su, imaju svoju kapsulu, svojim rastom mogu dovesti do ispadanja zuba, ukoliko se nalaze u predelu vilice. Hondromi imaju benignu prirodu, ali ako se ne leče mogu maligno da alterišu.
Ova vrsta tumora se najčešće nalazi u području šake, znatno ređe se mogu naći u predelu lobanje, tj u predelu vilice. U usnoj duplji se hondromi nalaze na nepcu, u korenu jezika, a pre svega u predelu donjeviličnog zgloba.
Hondromi se podjednako javljaju i kod muškog i kod ženskog pola. Znatno je češća njihova pojava kod osoba između 30 i 40 godina starosti.
Simptomi hondroma vilice su sledeći:
-Pojava izrasline koja je tvrda na dodir.
-Pojava bola lakog intenziteta.
-Ako je tumor u predelu donjeviličnog zgloba javlja se poremećaj zagrižaja.
-Klaćenje i ispadanje zuba.
-Deformacije lica kod velikih tumora.
Dijagnoza hondroma vilice.
Anamneza i klinička slika mogu da postave sumnju na postojanje hondroma u predelu šake ili lica. Redgenski snimak šake ili lobanje može da pokaže znake tipične za postojanje hondroma vilice ili šake. Definitivna dijagnoza se postavlja histopatološkom analizom isečka dobijenog biopsijom ili operativnim lečenjem.
Terapija hondroma vilice je na prvom mestu hirurška. Kod velikih tumora, neophodno je raditi rekonstrukciju delova vilice, nakon operacije.
Neuroblastom je tumor koji počinje u prvobitnim nervnim ćelijama koje se nalaze u embrionu ili fetusu. Termin neuro se odnosi na poreklo od nervnih ćelija, a blastom se odnosi na ćelije u razvoju ili nezrele ćelije. Ova vrsta tumora ce sreće kod odojčadi i male dece, retko se nalazi kod dece starije od 10 godina.
Neuroblastom se može javiti u nekoliko delova tela, najčešće u oku i nadbubrežnim žlezdama, čije ćelije imaju slično poreklo. Nešto ređe, neuroblastom se može razviti i u drugim oblastima tela, abdomenu, kičmi, vratu, tamo gde u blizini postoje grupe nervnih ćelija.
Neki oblici neuroblastoma se mogu povući sami od sebe, a neki zahtevaju kompleksno lečenje. Ovo zavisi od više faktora.
Znaci i simptomi neuroblastoma variraju u zavisnosti od dela tela koji je pogođen.
Najčešći oblik neuroblastoma se javlja u stomaku i ima sledeće simptome:
Bol u stomaku
Masa ispod kože koja nije tvrda na dodir
Promene u pražnjenju creva , pojava dijareja
Otoci u nogama
Neuroblastom u grudnom košu može imati sledeće znake i simptome:
Vizing
Bol u grudima
Drugi simptomi i znaci neuroblastoma su:
Čvorić ispod kože
Ispupčene očne jabučice (proptoza), nejednake veličine zenica.
Tamni kolutovi oko očiju
Bol u leđima
Groznica
Neobjašnjiv gubitak težine
Bol u kostima.
Generalno, rak počinje genetskom mutacijom zbog koje ćelije nastavljaju da rastu i razmnožavaju, bez odgovora na signal da prestanu sa deobom. Akumulacijom abnormalnih ćelija nastaje tumor. Nije jasno šta dovodi do genetske mutacije koja uzrokuje pojavu neuroblastoma.
Neuroblastom počinje u neuroblastima, nezrelim nervnim ćelijama fetusa. Kako plod sazreva, neuroblasti se mogu pretvoriti u nervne ćelije koje ulaze u sastav nadbubrežne žlezde. Deca sa porodičnom istorijom javljanja neuroblastoma, češće oboljevaju od neuroblastoma. Pravi uzrok pojave ovog tumora, nije poznat.
Serbian